MeetjeStad

Het is begonnen toen Universiteit Amersfoort net bezig was met een ander burgerwetenschapsproject, een onderzoek naar historische watersystemen, en de gemeente Amersfoort een project zocht waarbij inwoners meer betrokken zouden raken bij het klimaat in hun directe omgeving. Er was al snel een match, en de eerste ideeen voor Meet je Stad werden geboren. De gemeente had een ander doel dan Universiteit Amersfoort. De gemeente wilde betrokkenheid, Universiteit Amersfoort wilde solide wetenschap bereikbaar maken voor een groot publiek. Die verschillende doelen konden allebei makkelijk gehaald worden in het project. Nu zijn er een hoop mensen betrokken, en zijn er ook bruikbare meetgegevens en een goede onderzoeksopzet.

In Bergen zijn ongeveer 80 kastjes gebouwd, waarvan er nu 50 online zijn. Op de kaart zie je maar de helft, dat komt door een probleem met de GPS. Die kastjes zijn wel actief, maar omdat de omgeving zo bergachtig is, zien de meeste kastjes maar de helft van de hemel, en dus te weinig satellieten. Dat probleem wordt nu opgelost door de lokale groep.

Het is een mooi voorbeeld van hoe je een lokaal, dus in Amersfoort, ontstaan project niet zomaar ergens anders kunt planten. Elke plek heeft haar eigen eigenaardigheden en behoeften. Die lokale gemeenschap moet dus actief haar eigen vragen beantwoorden. Ook heeft Noorwegen weinig aan metingen van hittestress, ze hebben veel meer last van wateroverlast.

Op dit moment wordt er standaard luchtvochtigheid, temperatuur en op bepaalde plekken lichtinstraling gemeten. Er wordt gewerkt aan een set die luchtkwaliteit meet, om te beginnen met en fijnstofdeeltjesteller. Ook is er een groep bezig te kijken wat er gemeten kan worden aan water. Waterkwaliteit, temperatuur, doorstroming, grondwaterpeil, bodemvocht en bepaalde chemische elementen zijn daarbij interessant om te meten.

Er zijn legio redenen om zelf je omgeving te meten. De meeste mensen doen mee uit nieuwsgierigheid. Hoe heet is het tijdens een hittegolf in jouw straat? En hoe heet in die mooie bomenlaan verderop?

Het KNMI meet natuurlijk ook temperatuur, maar niet in jouw straat. Voor hen is het belangrijk om een meting te hebben waar de invloed van bebouwing niet in terug komt. Maar voor jou is het juist belangrijk om die invloed wel te weten, die gebouwen staan er nou eenmaal.

Meet je Stad richt zich nu vooral op het hitte-eiland effect, wat inhoudt dat in hete periodes de bebouwing van de stad zorgt dat de hitte niet weg kan. Daar hebben stadsbwoners last van. Het kan gezondheidseffecten hebben, maar ook sociale effecten en problemen met de infrastructuur opleveren. Het hitte-eiland effect is heel goed meetbaar met de sensoren die Meet je Stad gebruikt.

Maar er is natuurlijk nog veel meer te meten. Doe vooral mee als je zelf een idee hebt!

Meet je Stad breidt zich snel uit, zowel geografisch als in de breedte van de onderzoeksvragen.

Na een start in Amersfoort zijn er nu al werkgroepjes in Apeldoorn, Enschede, Tilburg en Bergen (Noorwegen). Losse sensoren vind je van Oslo tot Ethiopie. Het is geen doel om uit te breiden, maar als er in een stad een groepje is dat graag aan de slag wil, dan helpen we ze graag op weg. Alles is open source, dus iedereen kan het sowieso kopieren.

Er wordt al flink geexperimenteerd met andere sensoren, andere oplossingen voor energievoorziening en andere technische verbeteringen. Daarnaast zijn er nog veel vragen die je niet perse met sensoren beantwoordt, maar met observaties of gesprekken.